Sayfalar

Salı, Şubat 27, 2007

DOĞACAKTIR SANA VA’DETTİĞİ GÜNLER HAKK’IN

MÜNACAAT

Bu yaşa erdirdin beni, gençtim almadın canımı
ölmedim genç olarak, ölmedim beni leylâk
büklümlerinin içten ve dışardan
sarmaladığı günlerde
bir zamandı
heves ettim gölgemi enginde yatan
o berrak sayfada gezindirsem diye
ölmedim, bir gençlik ölümü saklı kaldı bende.

Vakti vardıysa aşkın, onu beklemeliydi
genç olmak yetmiyordu fayrap sevişmek için
halbuki aşk, başka ne olsundu hayatın mazereti
demedim dilimin ucuna gelen her ne ise
vay ki gençtim
ölümle paslanmış buldum sesimi.

Hata yapmak
fırsatını Adem'e veren sendin
bilmedim onun talihinden ne kadar düştü bana
gençtim ben ve neden hata payı yok diyordum hayatımda
gergin bedenim toprağa binlerce fışkını saplar idi
haykırınca çeviklik katardım gökyüzüne
bir düşü düşlere dalmaksızın kavrayarak
bulutu kapsayarak açmadan buluta içtekini
tanıdım Ademoğlu kimin nesiymiş
ter döküp soru sormak nereye sürüklermiş kişiyi.

Çeşme var, kurnası murdar
yazgım
kendi avucumda seyretmek kırgın aksimi.

Gençtim ya, ne farkeder deyip geçerdim
nehrin uğultusu da olur, dalların hışırtısı da
gözyaşı, çiğ tanesi, gizli dert veya verem
ne fark eder demişim
bilmeden farkı istemişim.
Vay beni leylâk kokusundan çoban çevgenine
arastadan ırmaklara çarkettiren dargınlık!
Yola madem
çöllerdeki satrabı yalvartmak için çıkmıştım
hava bozar, yüzüm eğik giderdim yine
yaza doğru en kuduzuyla sürüngenlerin sabahlar
yola devam ederdim.

Gençtim işte şehrin o yatık raksından incinen yine bendim
gelip bana çatardı o ruh tutuşturucu yalgın
onunla ben
hep sevişecek gibi baktık birbirimize.
Bir kez öpüşebilseydik dünyayı solduracaktık.

Oysa bu sürgün yeri, bu pıtraklı diyar
ne kadar korkulu yankı bulagelmiş gizlerimizde
hani yok burda yanlışı yoklayacak hiç aralık
bütün vadilere indik bir kez öpüşmek için
kalmadı hiç bir tepe çıkılmadık
eriyeydik nesteren köklerine sindiğimizce
alıcı kuş pençesiyle uçarak arınaydık
ah, bir olaydı diyorduk vakar da yoksanaydı
doğruydu böyle kan telef olmasın diye çabalamamız
ama kendi çeperlerimizi böyle kana buladık
gönendi dünya bundan istifade
dünya bayındırladı:
Bir yakış, bir yanış tasarımı beride
öte yakada benî âdem
her gün küsülü kaldık.

Bunca yıl bu gücenik macera beni tutuklu kılan
artık bu yaşa erdirdin beni, anladım
gençken almadın canımı, bilmedim
demek gökten ağsa bile tohum yürekten düşecekmiş
çünkü hataya bağışık büyük hatadan beri nezaret yer
çiğ tanesi sanmak ne cüret, gözyaşıymış
insanın insana raptolduğu cevher.

Şimdi tekrar ne yapsam dedirtme bana Yarabbi
taşınacak suyu göster, kırılacak odunu
kaldı bu silinmez yaşamak suçu üzerimde
bileyim hangi suyun sakasıyım Ya Rabbelalemin
tütmesi gereken ocak nerde?

Her görüşünde hem fikir olmasamda, İsmet Özel çok sevdiğim bir şairdir, yazardır.
Bu aralar
İstiklâl Marşı Derneği diye bir dernek kuruyor. İlginçtir ben de vakti zamanında
Yasaklanmadan yetişin İstiklal Marşı diye bir yazı yazmıştım. Güzelde bir Manifesto yazmış.

Hangi millet tarihe damga vurduysa, bu damgayı vurmasıyla bir dönüm noktası idrak etmiştir. Türk milleti tarihe damgasını İstiklâl Harbi ile vurdu. İstiklâl Harbi İstiklâl Marşı’nın temin ettiği mantık ve iradeyle kazanıldı. Millet hayatının sukut etmesi bu mantığın terk edilmesi, bu iradeye yabancı kalınmasından başka bir şey değildir. Kim millet hayatının yükselmesini istiyorsa, o kişi üzerine, şimdiye kadar ihmal edilmiş bir görev almış olur. Görevimiz şudur: İstiklâl Marşı ile kazandığımız mantığın işlenmiş hale getirilmesi ve İstiklâl Marşı’nda beyan edilen iradenin ileri götürülmesi. Bu görev, millet hayatının kokuşmasından ve milletin sefalete düşmesinden menfaat umanlarla savaşmayı da içine alır.

İstiklâl Marşı’nın hitap ettiği kişi olalım; olduysak kişiliğimizi savunmaktan geri durmayalım.
Hangi suyun sakası olduğunu ve tütmesi gereken ocağı bulmuşa benziyor. Ne diyelim Allah emeğini boşa çıkartmasın, hayırlı olsun.


Çarşamba, Şubat 21, 2007

Lutfi Zade Fanati' den Fuzzy Logic

Bulanık mantık konusunda Internette gezinirken Azeri Vikipediyada bu yazıya ulaştım

BULANIK MANTIK (FUZZY LOGIC)
FERHAT ODER
LUTFI ZADE FANATI

Lakin başında
Bu səhifə Vikipediya səhifə silmə kriteriyalarına görə yaxın vaxtda silinəcək.

yazıyordu bende neme lazım sonra bulamam deyip buraya aynen alıyorum

Fuzzy Logic

20. Yüzyılın başlarından itibaren, bazıları tarafından farkedilen bilimsel yöntemlerdeki yetersizlikler, yüzyılın ikinci yarısından sonra daha fazla hissedilmeye başladı. Günümüzde ise bu yetersizliklerin, bilim adamlarını "artık bu iş böyle yürümeyecek" dedirtecek kadar su yüzüne çıktıklarını görmekteyiz. İlk bakışta, bu yöntem yetersizliklerinin kaynağının lineer matematiksel modellemeler olduklarını görmek hiçte zor değildir. Matematiksel modelleme Kaderci görüşle yolları ayrılan bilimsel görüş kesimi, doğanın ne denli karmaşık bir yapıya sahip olduğunu çok geçmeden farketti. Bu nedenden, ilk bilimsel araştırmalar gözlem ve ampirik temelli bir takım çabalardan öteye gidemedi. Ancak, Newton'la birlikte, bilimin içerisine matematiğin girmesiyledir ki ilk kez kestirime yönelik kuramsal çalışmaları görmekteyiz. Matematiğin, girişi ile birlikte dramatik bir biçimde ivmelenen araştırmalar ve buluşlar çok geçmeden bilimi sadece gözlem olmaktan çıkarıp, kestirim yapabilen bir araca dönüştürdüler. Bir anlamda modern bilim Newton'la birlikte doğmuştur, diyebiliriz. Matematiğin girdiği her disiplinde, modelleme de kendiliğinden gelir. Çünkü, matematiğin kuralları kendine özgüdür ve dolayısıyla da, çoğunlukla, eldeki probleme tam olarak uymaz. Bu durumda, matematiği değiştirmek zor ve gereksiz olduğundan, problemi matematiğe uydurmaya modelleme diyoruz. Yani, gerçeğin kendisi yerine, ona elden geldiğince benzetilmeye çalısılmış bir manken. Gerçek dünya (nonlineer) Aşağıdaki hayali grafik herhangi bir büyüklüğün zaman - mekan içerisindeki değişimini temsil etmektedir. Şimdi, sağ elinizle grafiğin sağ tarafını kapatın ve elinizi yavaşca sağa kaydırın. Bu işi yaparken de, bir yandan, elinizin kayması sırasında ortaya çıkacak noktaların konumlarına bakarak, bir sonraki noktanın nerede ortaya çıkacağını kestirmeye çalışın. Olanaksız olduğu hemen görülecektir. Aynı olanaksızlık, bu kestirimi yapacak olan matematik için de geçerlidir. Nedeni, grafikdeki sürecin nonlineer oluşudur. Nonlineer süreçler için kestirim yapabilecek bilinen hiçbir matematiksel kuram yoktur.


Ancak, grafiğe yakından baktığımızda, durumun o kadar da umutsuz olmadığını görebiliriz. Örneğin, dar uzay - zaman aralıklarında grafik tam olmasa da lineere yakın bir gelişim izlemektedir. O halde, problemi uzay - zamanda küçük parçalara ayırıp, her birini bilinen matematikle çözebiliriz. Ancak burada unutulmaması gereken bir şey var. O da şu; artık uzun dönemli kestirimlerde bulunamayız. Yani, bugüne bakıp belki sadece bir iki gün sonrası hakkında bir kestirim yapabiliriz, diğer bir deyişle ancak böldüğümüz aralığın sınırları içerisinde kalmak koşulu ile bir kestirim yapabiliriz. Bu da, bir anlamda, yaptığımız yaklaşıma karşılık ödememiz gereken faturadır.

Bu yaptığımız bir lineer matematiksel modellemedir. Yani matematiği problemimize uydurmak yerine, problemi, bilinen matematiğe uyan bir mankenle değiştirdik.

Olasılık kuramı Araştırmacıların, her rastladıklarında nonlineerlikten köşe bucak kaçmalarının, çözümsüzlük ve süper pozisyonsuzluk yanında önemli bir nedeni daha vardır. Nonlineer sistemler, başlangıç koşullarına o kadar hassas bir şekilde bağlıdırlar ki, girdilerdeki en ufak bir değişiklik, sonuçları dramatik bir biçimde değiştirebilir. Bu davranışın, mizahi bir deyimi de vardır; "kelebek etkisi". Pekin'de, kırlarda kanat çırpan bir kelebek, eğer o anki koşullar uygunsa, aylar sonra Şikago'yu seller götürmesine neden olabilir. İşte, araştırmacıların, nonlineer diferansiyel denklemlerden nefret etmelerinin ana nedeni. Bilim adamları bu durumun 1920'lerde de farkında idi. Çareyi, determinist yorumlardan vazgeçmekte buldular. Yani, bir süreç sonundaki beklentilerin, kesin bir biçimde bilinme koşulundan vazgeçmek. Bu, herkesin iyi bildiği olasılık kuramının doğmasına neden oldu. Artık, "yarın yağmur yağacak" deyip, mahcup olmak yerine "yarın %70 olasılıkla yağmur yağacak" denip, yağmayınca da "eh..doğa %30'luk diğer olasılığı tercih etti" diyerek, topu doğaya atmak moda oldu!..Aynı sıkıntılarla boğuşan diğer bilim dalları da bu yeni anlayışın üzerine atlamakta gecikmediler. Öyle ki, hemen hemen 300 yıldır determinist felsefesi ile öğünen fizik bile bu yeni bakış tarzını kuantum fiziği adı altında benimsedi. Ancak bu kuramın da, lineerlikten ödün vermediğini görmek zor değildir. Kullanılan matematik yine o eski lineer matematik, tek yenilik, sonuçların kesinlik göstermeyişi. 1950' lerden sonra pek çok şeyin artık olasılıkla değerlendirildiğini görmekteyiz. Bir anlamda, olasılık modern bilimi gazinoya çevirdi diyebiliriz. Bulanık mantık (Fuzzy Logic) kavramı ilk kez 1965 yılında California Berkeley Üniversitesinden Prof. Lütfi Asker Zade’nin bu konu üzerinde ilk makallelerini yayınlamasıyla duyuldu. O tarihten sonra önemi gittikçe artarak günümüze kadar gelen bulanık mantık, belirsizliklerin anlatımı ve belirsizliklerle çalışılabilmesi için kurulmuş katı bir matematik düzen olarak tanımlanabilir. Bilindiği gibi istatistikte ve olasılık kuramında, belirsizliklerle değil kesinliklerle çalışılır ama insanın yaşadığı ortam daha çok belirsizliklerle doludur. Bu yüzden insanoğlunun sonuç çıkarabilme yeteneğini anlayabilmek için belirsizliklerle çalışmak gereklidir. Fuzzy kuramının merkez kavramı fuzzy kümeleridir. Küme kavramı kulağa biraz matematiksel gelebilir ama anlaşılması kolaydır. Elinizdeki elmanın bir parçasını ısırın ve şu soruyu sorun; "elimdeki nedir?" yanıt, "elma" olacaktır. Bir parça daha alın ve yine aynı soruyu sorun. Yanıtınız belki yine "elma" olacaktır ama içinizden bu yanıtı biraz daha açmak geçecektir, örneğin, "birazı yenmiş bir elma" gibi. Isırmaya ve soruyu sormaya devam edin. Öyle bir an gelecektir ki, elinizde tuttuğunuz, her neye benziyor ise, artık sadece "elma" sözcüğü ile açıklanamayacaktır. Yemeye devam edin. Sonunda elma yok olcak ve sorunun yanıtı da "hiçbir şey" olacaktır. Şimdi sorunuzu değiştirin; "elma ne zaman, elma olmaktan çıktı?". Bu soruya bir yanıt bulamayacaksınız!.. Bu örnek Bart Kosko'nun "Fuzzy Thinking" adlı kitabından alınmıştır. Bence, puslu mantığın mantığını anlatan çok güzel bir örnek. Son sorunun yanıtını veremeyişimizin nedeni, en az soru kadar ilginç. Soruda, "nezaman" sözcüğü, içerisinde bir kesinlik taşımaktadır. Yani, yanıtın "5. Isırıktan sonra", ya da "elma yenmeğe başladıktan 5 dakika sonra" gibi, kesin bir şekilde ifadesi beklenmektedir. Puslu mantık, "elmadan, elma değil' e geçişi bir derece meselesi olarak algılar, klasik mantık (Aristo mantığı) ise, kesin bir an ister. Bu örneği kullanarak, klasik mantıkla, puslu mantık arasındaki en belirgin farkı şöyle özetleyebiliriz. Klasik mantık iki değerlidir, A veya A değil, puslu mantık çok değerliklidir (sürekli), A ve A değil. Yani, ilkinde Var ve Yok asla birlikte bulunamaz, ikincisinde ise Var ve Yok birlikte bulunabilirler. Bulanık mantık ile matematik arasındaki temel fark bilinen anlamda matematiğin sadece aşırı uç değerlerine izin vermesidir. Klasik matematiksel yöntemlerle karmaşık sistemleri modellemek ve kontrol etmek işte bu yüzden zordur, çünkü veriler tam olmalıdır. Bulanık mantık kişiyi bu zorunluluktan kurtarır ve daha niteliksel bir tanımlama olanağı sağlar. Bir kişi için 11 aylık demektense sadece "bebek" demek bir çok uygulama için yeterli bir veridir. Böylece azımsanamayacak ölçüde bir bilgi indirgenmesi söz konusu olacak ve matematiksel bir tanımlama yerine daha kolay anlaşılabilen niteliksel bir tanımlama yapılabilecektir. Bulanık mantıkta fuzzy kümeleri kadar önemli bir diğer kavramda linguistik değişken kavramıdır. Linguistik değişken “sıcak” veya “soğuk” gibi kelimeler ve ifadelerle tanımlanabilen değişkenlerdir. Bir linguistik değişkenin değerleri fuzzy kümeleri ile ifade edilir. Örneğin oda sıcaklığı linguistik değişken için “sıcak”, “soğuk” ve “çok sıcak” ifadelerini alabilir. Bu üç ifadenin her biri ayrı ayrı fuzzy kümeleri ile modellenir. Bulanık mantığın uygulama alanları çok geniştir. Sağladığı en büyük fayda ise “insana özgü tecrübe ile öğrenme” olayının kolayca modellenebilmesi ve belirsiz kavramların bile matematiksel olarak ifade edilebilmesine olanak tanımasıdır. Bu nedenle lineer olmayan sistemlere yaklaşım yapabilmek için özellikle uygundur. Bulanık mantık konusunda yapılan araştırmalar Japonya’da oldukça fazladır. Özellikle fuzzy process controller olarak isimlendirilen özel amaçlı bulanık mantık mikroişlemci çipi’nin üretilmesine çalışılmaktadır. Bu teknoloji fotoğraf makineleri, çamaşır makineleri, klimalar ve otomatik iletim hatları gibi uygulamalarda kullanılmaktadır. Bundan başka uzay araştırmaları ve havacılık endüstrisinde de kullanılmaktadır. TAI’de araştırma gelişme kısmında bulanık mantık konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Yine bir başka uygulama olarak otomatik civatalamaların değerlendirilmesinde bulanık mantık kullanılmaktadır. Bulanık mantık yardımıyla civatalama kalitesi belirlenmekte, civatalama tekniği alanında bilgili olmayan kişiler açısından konu şeffaf hale getirilmektedir. Burada bir uzmanın değerlendirme sınırlarına erişilmekte ve hatta geçilmektedir.








Bulanık Mantık


Daha önce bahsettiğim Su vakfı kitaplarının izine Dost Kitapevin'de rastladım ve daha önce hiç ilgilenmediğim Bulanık Mantık konusundaki "MÜHENDİSLİKTE BULANIK (FUZZY) MANTIK İLE MODELLEME PRENSİPLERİ" kitabı aldım. Kitap oldukça güzel. En kısa zamanda serinin diğer kitaplarınıda almayı planlıyorum.

Tabii ki sadece kitapla kalmadım internettede araştırmlara başladım.
Ulaşa bildiklerimden
http://www.akademiyapayzeka.com/DesktopDefault.aspx?tabindex=3&tabid=5
http://www.seattlerobotics.org/encoder/mar98/fuz/flindex.html

Bildiğiniz gibi ben daha çok Yapay zeka tekniklerinin uygulanmasıyla ilgileniyorum. Ama oturupta yeni bir sistem yapmaya gerek. Bu konuda birde uygulamalarınızda kullanabileceğiniz bir kütüphane var.
Free Fuzzy Logic Library Kütüphanenin kaynağı da ilginç Başlangıçta AI Game Programming Wisdom isimli kitap için yazılmış. Açık kaynak kodlu bir kütüphane fakat arkasında ticari bir şirket var. Louder Than A Bomb! Software! - Bombadan daha gürültülü yazılım -. Misyonuda tam benlik
To put artificial intelligence theory into practice through software that brings complex AI concepts to programmers and designers allowing them to focus on creativity, design and experimentation rather than implementation.
Kütüphanenin kullanımı için modelinizi FCL -Fuzzy Control Language- ile yazıp Program içerisinden yükleyip uygulamanızı yapabiliyorsunuz. FCL deyince gözünüz korkmasın. Bu şirket Anlayabildiğim kadarıyla "Spark! Fuzzy Logic Editor" diye bir ürün çıkararak para kazanmaya niyetli. Onu da kullanabilirsiniz.
Artık sıraya yazdık bir ara bulanık mantık uygulamasıda yapılacak.

Cumartesi, Şubat 17, 2007

Her gün bir yerden göçmek ne iyi.
Her gün bir yere konmak ne güzel.
Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş.
Dünle beraber gitti, cancağzım
Ne kadar söz varsa düne ait.
Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.*



Blog'a her girişimde yeni haline geçmek istiyormusunuzdan gına gelmişti. Mecburen yeni blogger'a transfer olduk. İlk olarakta görünümde bir değişikliğe gittim. Beğeniceğinizi umuyorum - Sayaç ilerlemese oralarda bir yerde yazdıklarımı okuyan yok diyeceğim ama sayaç ilerliyor İşte sayacı ilerletenlerin beğeneceğini umuyorum :) -

* Mevlana


Hz. Mevlana

Pazartesi, Şubat 12, 2007

Su vakfından yapay zeka kitapları






Su vakfı diye bir vakıf var.
Vakfımız, suyun kişi, toplum ve canlı hayatındaki yerinin ve öneminin insanımıza kavratmak, suyun en verimli şekilde ve tasarrufa riayet edilerek kullanılması bilincini geliştirmek, su sorunlarının çözümüne katkıda bulunmak amacıyla kongre, panel, konferans ve sempozyumlar düzenlemektedir.
diyerek yola çıkan vakfın yapay zeka konularında da kitapları var. Takdir edersiniz ki Türkçe de bu konuda pek kaynak bulmak mümkün değil. Tek dezavantajı ben internetten kitap almayı sevmem. Ben kitap alırken kitabı evirmem, çevirmem, kurcalamam lazım.
Dikkatimi çeken kitaplar

MÜHENDİSLİKTE BULANIK (FUZZY) MANTIK İLE MODELLEME PRENSİPLERİ
yazar : ZEKAİ ŞEN
İÇİNDEKİLER :

  • Belirsizlik Kavramları
  • Üyelik Fonksiyonları
  • Klasik ve Bulanık Kümeler
  • Küme İlişkileri
  • Durulaştırma
  • Bulanık Kurallar ve Sistemler
  • Genel Uygulamalar

YAPAY SİNİR AĞLARI İLKELERİ
yazar : ZEKAİ ŞEN
İÇİNDEKİLER :
  • Uzman Sistemler ve Yapay Sinir Ağı Esasları
  • Yapay Sinir Ağları ve Klasik Yöntemlere Benzerlik
  • Tekli Doğrusal Algılayıcı (TDA) (Perceptron)
  • Çok Tabakalı Yapay Sinir Ağları ve İşletme İlkeleri
  • Yapay Sinir Ağları ile Eğitme ve Modelleme
  • Öğretmensiz Çalışan Yapay Sinir Ağları
  • Geri Dönüşümlü Yapay Sinir Ağları
  • Genel Uygulamalar

GENETİK ALGORİTMALAR VE EN İYİLEME YÖNTEMLERİ
yazar :ZEKAİ ŞEN
İÇİNDEKİLER :
  • Sayılar ve Temel Genetik Algoritma Kavramları
  • En İyileme (Eİ) Yöntemleri
  • İki Tabanlı Genetik Algoritmalar (GA)
  • On Tabanlı Genetik Algoritmalar
  • Genel Uygulamalar
İSTATİSTİK VERİ İŞLEME YÖNTEMLERİ
yazar : ZEKAİ ŞEN
İÇİNDEKİLER :
  • İstatistik ve Hidro-Meteoroloji
  • Temel İstatistik Bilgileri
  • Tektürlük (Homojenlik) Sınamaları
  • Örnek Fonksiyonu Bileşenleri
  • Örnek Fonksiyonu Kesim Değişkenleri
  • Ortak Değerlendirmeler
  • Çeşitli İstatistiksel Hidro-Meteoroloji Hesaplamalar


BİLİMSEL DÜŞÜNCE VE MATEMATİK MODELLEME İLKELERİ
yazar :
ZEKAİ ŞEN

İÇİNDEKİLER :
  • Düşünce ve Model
  • Matematik Modeller
  • Akılcı (Rasyonel) Mantık Modelleri
  • Akılcı Sonsuz Küçük Aralık (Diferansiyel) Modelleri
  • Deneyci (Ampirik) Modelleme İlkeleri
  • Akılcı-Deneyci (Analitik) Modelleme
  • Sonlu Küçük Aralık (Sayısal) Modelleme
  • İhtimal Yöntemleri ile Modelleme
  • Çalkantı (Pertürbasyon) Modelleri
  • Bulanık Mantık Yöntemleri ile Model Geliştirme


Pazartesi, Şubat 05, 2007

BushSweeper 0.5 Mayın Tarlası benzeri oyun


Microsoft'un Mayın tarlası programının bir benzerini yapmaya çalıştım. Fakat Mayın yerine "Bush"'ları temizliyeceksiniz
İndirmek için : Linux Window
Pek Tabii ki CodeBlocks IDE' si kullanıldı.
Programın GUI dizynında FLTK'nın FLUID'i kullanıldı


Perşembe, Şubat 01, 2007

Eskilerden 2 Program



CBuilder'ı öldürdüğümüze göre BCB ile yazdığım iki programın linklerini yenileyip
son vazifemizi yapalım...

AsmHelp : Assembly ile ilgili bir Yardım yazlımı Ctrl+Alt+A ile çağırıyorsunuz. veritabanı statik değil siz başka bilgiler girip başka konular içinde kullanabilirsiniz.

TextIntoBmp : Daha önce yayınlamıştım fakat link ölmüş. Bmp resim dosyalarının içine mesajını yazar ve okursunuz. Bu programın biraz daha gelişmiş halde yenisini ve dolayısıyla Linux versiyonunuda çıkarmayı planlıyorum - kısmet -