Pooling Terimi hakkında...

Terimlerin dili bizim gibi üreten değilde takip eden topluluklar için  bir mesle olmuştur.  Bilimi , teknolojiyi geliştirenler , terimleride belirlemektedirler. Bizde ise genelliklede terimler olduğu gibi yada küçük değişikliklerle kullanıma giriyor.

Asla böyle bir şey olmamalı anlayışında değilim. Nitekim  teknoloji gibi yabancı tabir yaygın olarak kullanılmaktadır. Sonuçta kelimeler iletişim için kullanılır. Terimin ifade ettiği şeyi bilen insanlar için  kelimenin kendisinin pek bir önemi kalmamaktadır.  Eğer bir terim yeterince yaygınlaşmışsa onun kullanılması gerektiğini düşünüyorum. İlla Türkçeleştireceğim anlayışının çoğu zaman dilde fakirleşmeye sebep olacağını. Hatta asıl fonkisyonu olan iletişimi sekteye uğratacağını düşünüyorum. Mesela ; Teknik kitapların, yaygınlaşmış terimleri bilmeyen birisi tarafından tercüme edilmesiyle anlaşılmaz bir metne dönüştüğünü muhtemelen görmüşsünüzdür.
 
Yaygınlaşmamış bir terimin,  zamanında ve doğru bir şekilde türkçe karşılığının bulunmasının çok önemli olduğunu düşünüyorum.  Terimi ilk defa duyan bir insan o yabancı tabirin ifade ettiği şeyi öğrenir. Kelime sadece o kavramın bir etiketidir.  Türkçe karşılığın önemi burdan geliyor. Düzgün bir karşılık , türkçede ifade ettikkleri sebebiyle konuyu bilmeyen birisinede kavram hakkında bir şeyler anlatır. Bir önek vereyim "bisiklet" kelimesi bisikleti bilmeyen birisi için bir şey ifade etmez. Yabancı dildeki karşılığı bicycle - iki çember -   ile kaffasında hiç bilmeyene bile bir şeyler çağrıştırır.

Yaygınlaşmamış terimlerin türkçeleştirilmesinde yapılan bir hatada da kelime bazlı tercümeye kapılmaktan geliyor. Hatta bu yanlış, bilen insanları anlamsız karşılık yada orjinali arasında bırakıyor. Belkide pekçoğu orjinalini tercih etmek zorunda kalıyor.

Yapılması gereken ne peki derseniz. Benim görüşüm şu şekildedir. Tercüme yapanlar bilir bir kelimenin birden fazla anlamı vardır. Her anlamı bir birini karşılamaz.
Doğru tercüme kavramı Türkçeye çevirmekden geçer.

Yapılan hatayı Derin öğrenme litaratüründeki  "Pooling" tabirine bulunan "Havuzlama"  karşılığı ile açıklayayım.

Gerçekte Pooling terimi neyi ifade eder.

Tercüme mantığı ne peki 

pool =  havuz 
pooling  = havuzlama

Önce çıkarımın yanlışlığına bakalım. Pool ne demek

Oxford Sözlüğünden bakıyoruz. link

iki ana anlamı olduğundan bahsediliyor ilk anlamı

1 ) pool  :  A small area of still water, typically one formed naturally.

Biz fiil olarak kullanığımızdan , fiil hali neymiş diye bakalım .

1 ) pool  Verb :  (of liquid) form a pool on the ground or another surface.

yani havuz yapmak anlamına geliyor. Pooling teriminin derin öğrenmedeki anlamını düşünürseniz. Bu anlamın bu kavramla alakasının olmadığını anlayabilirsiniz.

İkinci anlamına gelelim

2)  pool :  A shared supply of vehicles or resources to be drawn on when needed.

fiil hali

2) pool verb - with object  :   of two or more people or organizations) put (money or other assets) into a common fund.

bu anlamı bizim kavrama daha uygun gibi.

oxford sözlüğü direk pooling için ayrı bir anlam vermemiş. Cambridge sözlüğünde şöyle bir karşılık var

pooling : the act of sharing or combining two or more things

bu anlam aslında kavramın ifade ettiği şeyi hissettiriyor. Birden fazla şeylerin bir araya getirilip paylaşılması.

Gelelim  Türkçe tarafına ;

TDK sözlüğünden havuzun manasına bakalım peki

havuz
isim Arapça ḥavż
1. isim Su biriktirme, yüzme, çevreyi güzelleştirme vb. amaçlarla altı ve yanları mermer, beton benzeri şeylerden yapılarak içine su doldurulan, genellikle üstü açık yer
"Ben havuzu seyrederken o giysileriyle içine dalardı." - R. Mağden
2. Kum, asit vb. konulan çukur yer
"Kum havuzu."
3. denizcilik Büyük gemilerin onarılmak için çekildikleri yer
4. Bir amaç güdülerek farklı kaynaklardan gelen paranın ilgililere daha sonra paylaştırılmak üzere toplandığı belirli bir yer

Bu dört anlamdan olsa olsa sonuncusuyla bir nebze zoraki bir bağdaştırma yapabilirbiliriz. Ama bir başka problem daha var "Havuzlama" fiil olarak zaten TDK sözlüğünde mevcut.  Denizcilikte 3. anlamı için kullanılıyor. 

havuzlamak : Gemiyi onarmak için havuza çekmek

Zoraki bağdaştırma ancak kavramı bilen için bir anlam ifade eder. Doğrusu bulunan karşılığın Kavramı bilmeyen için kavram hakkında ip uçları verebilmesidir.

Sonuç olarak ;  havuzlamayı pooling karşılığı olarak kullanmayı doğru bulmuyorum. Ne saçma türkçe karşılıları savunmak nede olduğu gibi bırakmak doğru değil. Benim tercihim ya doğrudan pooling diyorum yada ebat küçültme yada  örneklem tabirini kullanıyorum.